Aktualności

W programie Mind Over Media zależy nam na tym, by nasza metodologia była wykorzystywana przez osoby zajmujące się edukacją medialną w Polsce. Dlatego zaprosiliśmy 10 edukatorów i edukatorek z całego kraju na szkolenie, na którym poznali narzędzia wypracowane w programie, a także mieli okazję je przetestować. Dalszym efektem naszej współpracy mają być zorganizowane przez nich szkolenia – już niedługo ogłosimy spotkania na Śląsku, w Wielkopolsce, w Trójmieście, w Toruniu, Łodzi, Warszawie i Krakowie.

Pierwszego dnia zastanawialiśmy się nad rozumieniem słowa „propaganda” w  polskim kontekście kulturowym, a także sprawdzaliśmy jak  wykorzystywać narzędzia Mind Over Media do analizy przekazów medialnych  innych niż propagandowe – kampanii społecznych, reklam, fake newsów etc.  Edukatorzy i edukatorki poznali platformę mindovermedia.eu, oraz smartfona Media Literacy Smartphone w polskiej wersji językowej, który pomaga analizować przekazy medialne poprzez zadawanie pięciu trafnych pytań. Do tego dyskutowaliśmy o czterech technikach Renee Hobbs, które w syntetyczny sposób podsumowują najczęściej stosowane przez autorów przekazów medialnych sposoby wywierania wpływu na odbiorcę. W dalszej części warsztatu poznawaliśmy materiały, których używamy w polskiej wersji programu – scenariusze i infografiki autorstwa polskich medioznawców i  infografikę EAVI „Nie tylko fake news”, która pomaga w identyfikacji różnych typów informacji wprowadzających w błąd. Za jej pomocą rozgryzaliśmy różne typy medialnych przekazów.

Następnego dnia warsztat poprowadził dr hab. Marcin Napiórkowski, który proponował semiotyczne podejście do fake newsów i radził by traktować je jako… gatunek literacki. To właśnie poprzez analizę cech gatunkowych można  je obalać dużo skuteczniej, niż doszukując się prawdy, dowodów falsyfikujących fałszywe doniesienia. Marcin Napiórkowski  pokazywał nam cechy gatunkowe fake newsów – występowanie figury obcego, zagrażającego wspólnocie poprzez kradzież symbolicznych dóbr (dzieci, kobiet, psów itp.), zakorzenienie w rzeczywistości (data, godzina, dokładny opis samochodu itp.), emocjonalny ton (wiele wykrzykników). Zwracał naszą uwagę na to, że fake newsy są fabrykowane dla zysku – finansowego z reklam, czy społecznego – uzyskiwanego poprzez dużą liczbę laków i udostępnień. Napiórkowski uwrażliwiał, że nawet fake newsy, które są sfabrykowane po to, by ukazać jakąś prawdziwą informację w bardziej dobitnym, jaskrawym świetle są szkodliwe, gdyż są po prostu nie prawdziwe i psuja debatę publiczną. Zwracał uwagę na techniki, którym posługują się twórcy fake newsów – zazwyczaj są to dość niechlujne zabiegi graficzne, poprzez które obraz jest mniej widoczny, albo wygląda na amatorski, oddolny jakby uchwycony przez dziennikarza śledczego. Często obrazki satyryczne wyjmowane są ze swojego rodzimego kontekstu by za kilka miesięcy wypłynąć w mediach społecznościowych jako fake news uderzający – tym razem już w poważnym tonie, w konkretną osobę. Dlatego tak ważne jest by prosić uczniów o weryfikację źródeł z ktorych pochodzą informacje.

Na koniec odwiedziła nas Dominikia Cieślikowska, trenerka antydyskryminacyjna. Wiedza o stereotypach i uprzedzeniach jest często ważnym komponentem w dekonstrukcji przekazów medialnych mających wywoływać wpływ na odbiorcach. Dominika przećwiczyła z nami scenariusz "Akcja – reakcja" zamieszczony na naszej stronie TUTAJ i pokazujący jak każdy z nas, dostępnymi sobie środkami może reagować na nieprawdziwe, albo szkodliwe informacje udostępniane w mediach.

Edukatorzy i edukatorki pojechali do domów i planują kolejne warsztaty w swoich regionach. Będziemy już niedługo informować o postępach ich pracy i możliwości wzięcia udziału w przygotowywanych przez nich szkoleniach.